ئەمساڵ لەکاتێکدا پێشوازی لە ڕۆژی جیهانیی پەنابەران دەكەین، کە کۆمەڵگەی مرۆڤایەتی ڕووبەڕووی قۆناغێکی دژوار و پڕمەترسی بووەتەوە. جەنگی نێو دەوڵەتان و قەیرانی ئابووری و دارایی، هەڵکشانی هەڵاواردن و کاولکاری و بێکاری و هەژاری، به‌شێکی زۆری دانیشتووانی وڵاتانی دنیای ناچار به کۆچکردن و ئاواره‌بوون و دەربەدەری کردووه.
بە پێی ئاماری كۆمیسیاری باڵای نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ كاروباری پەنابەران، لە ساڵی 2024 ژمارەی پەنابەران لە سەرانسەری جیهان 122 ملیۆن كەسی تێپەڕاندووە.
دوای هێرشەكانی تیرۆریستانی داعش و ڕاگەیاندنی (دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام)، شاڵاوی هاتنی پەنابەرانی دەرەوەی عێراق و تەنانەت خەڵكی ئاوارەی ناوخۆی عێراقیش بەرەو هەرێمی كوردستان لە ساڵی 2013 دەستی پێكرد و نزیكەی دوو ملیۆن كەسیان ڕوویان لە هەرێمی کوردستان کرد.
دەزگای خێرخوازیی بارزانی، لەو كاتەوە ئامێزی بۆ كردنەوە و هەموو تواناكانی خۆی بۆ خزمەتكردنی ئاوارە و پەنابەران تەرخان كرد و دواتر ئیدارەی 30 كەمپی لە هەرێمی كوردستان لە ئەستۆ گرت.
لە ئێستادا ئاماری ئاوارە و پەنابەری ناو كەمپەكانی هەرێمی کوردستان و دەرەوەی كەمپەكان بەمجۆرەن:
ژمارەی ئاوارە و پەنابەرانی نیشتەجێ لە پارێزگاكانی (دهۆک، هەولێر، گەرمیان، نەینەوا) 186،877 كەسن. لەو ژمارەیە 17642 كەس پەنابەر و 21759 كەس ئاوارەن كە لە ناو كەمپەكان دەژین. لە دەرەوەی كەمپەكانیش لە پارێزگاكانی (دهۆک، هەولێر، سلێمانی) 582,501 كەس نیشتەجێ بوون و پەرنابەرانی كوردانی ڕۆژئاواش لە دەرەوەی كەمپەكان 169,447 كەسن.
دەزگای خێرخوازیی بارزانی، بەردەوام داكۆكی لە گەڕانەوەی ئارەزوومەندانەی ئاوارە و پەنابەران كردووە، هەر كاتێكیش هەر ژمارەیەكیان بە خواستی خۆیان بۆ زێدی خۆیان گەڕاونەتەوە، بەهانایانەوە و چووە و هەموو ئاسانكارییەكی بۆ كردوون. لە ڕۆژی جیهانیی پەنابەرانیشدا جارێكی دی، داوای پشتیوانیی كۆمەڵگەی جیهانی و وڵاتانی هاریكاریبەخش لە ئاوارە و پەنابەران دەكات.
